İnsanların Gerçek Dışı İnançlarla İlgili Tercihleri Üzerine Araştırma

Yaşar Üniversitesi Psikoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sinan Alper ve ekibi, insanların neden psikoloji alanında “gerçekliği şüpheli inançlar” olarak adlandırılan inançlara yöneldiğini araştırıyor. “Komplo Teorilerine Neden İnanırız ?” adlı bir kitabı da bulunan Doç. Dr. Alper, iki ayrı TÜBİTAK projesi ile bu inançlar kapsamında yer alan komplo teorileri, paranormal inançlar ve sahte bilim inançlarına odaklandı.

TÜBİTAK 1001 projesinde, aynı katılımcılar yaklaşık 2 buçuk yıl boyunca takip edilerek düzenli veri toplandı. Sonuçlar; kişilerin kişilik, dünya görüşü ve akıl yürütme yetenekleri gibi özellikleri zaman içinde değişirken, gerçek dışı inançlarının çok fazla değişmediğini ortaya koydu. TÜBİTAK 3501 projesinde ise ekip, bilimsel akıl yürütme becerisini kazandırmayı amaçlayan, çevrim içi ve video formatında bir eğitim hazırladı. Ancak bu eğitimin, katılımcıları kısa vadede söz konusu gerçek dışı inançlara karşı daha dirençli hale getirmediği görüldü.

Araştırmalardan elde edilen sonuçlara göre; komplo teorileri, paranormal inançlar ve sahte bilim gibi yanıltıcı inançların eğitimle veya zamanla pek değişmediği anlaşıldı. Konu hakkında daha fazla araştırma yapılmasına ihtiyaç olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Alper, “Bu tarz inançlar, bilgi sağlayan kurumlara olan güvensizlikle yakından ilişkili. İnsanları yanlış inançlardan uzaklaştırmak için onları eğitmekten çok, kurumlara olan güvenlerini artırmamız gerekiyor” dedi. – İZMİR