Dünya, insanlik tarihinin en karanlik günlerinden birine uyandığında takvimler 26 şubat 1992’yi gösteriyordu.
Sovyetler Birliği’nin dağılmasından hemen sonra Ermenistan Dağlık Karabağ’i topraklarına katmak için harekete geçti.
Bu bölgede Azeri güçleriyle yaşanan çarpışmalarda Ermeniler’in nihai hedefi, yüksek bir tepe üzerinde kurulu olan Hocalı Kasabası’ydı.
Kasaba, Karabağ’ın en önemli iki yerleşimini; Hankendi’yle Ağdam’ı birbirine bağlıyor ve askeri lojistik açısından büyük önem taşıyordu.
Uzun süre Rus kuvvetlerince desteklenen Ermeni birlikleri, Hocalı’yı 1991-1992 kış aylarında sürekli top ateşine tuttu.
Kasaba, Alef Haciyev komutasındaki yaklaşık 160 hafif silahlı kişiden oluşan Azerbaycan Özel Polis Gücü Birlikleri tarafından savunuluyordu. İlaveten 200 kişilik gönüllü savunma kuvveti mevcuttu.
Ermeniler 26 Şubat’ta, kuşatma altına alınan kasabaya, sivillerin bölgeden çıkışına müsaade etmeden girdi. Ermeni kuvvetlerin başındaki isimlerden biri, Ermenistan Eski Cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan’dı.
Azerbaycan kaynaklarına göre, nihai saldırı sırasında 83 çocuk, 106 kadın ve 70’den fazla yaşlı dahil olmak üzere toplam 613 kişi katledildi, 487 kişi yaralandi.
Resmi kaynaklar, bin 275 kişinin Ermenilerce rehin alındığı ve 150 kişinin de kaybolduğunu belirtiyor.
İnsan hakları izleme örgütü, yaşanan olayı Dağlık Karabağ’ın işgalinin ardından, en büyük sivil katliam olarak nitelendirdi.
Azerbaycan’da “Hocalı faciasi”, “Hocali soykırımı”, Ermenistan’da ise “Hocalı olayı” olarak anılan katliamla ilgili geride kalan 32 yılın ardından herhangi bir sorumlu cezalandırılmadı.
